Wijsheid van boven

In de Waalse Kerk in Den Haag wordt iedere derde dinsdag van de maand een residentiepauzedienst gehouden. Een Haagse predikant spreekt een meditatie uit, waarna een politicus van een van de christelijke partijen een toespraak houdt. Deze toespraak is van dr. E. Dijkgraaf (SGP).

De mens weet wel waar hij het halen moet. Men groef in Babel niet de diepste put, maar bouwde de hoogste toren. Hoger op. Bereiken wat onbereikbaar scheen. Want daar ergens, boven in de lucht, als men daar toch komen kon. Eeuwen later reikt de menselijke hand nog vele malen hoger. Dagelijks cirkelen mensen zelfs hoger dan de hoogste wolken rond. Zou men dan de wijsheid daarboven gevonden hebben?

Wijsheid zoeken is wat mensen vaak bezighoudt. Al zou je dat niet altijd zeggen. Wie om zich heen kijkt, ziet velen dwaasheid vinden. Wat zou men dan gezocht hebben? Het is goed dat knappe koppen kennis vermeerderen. Het brengt ons voorspoed, langer leven, kennis, kunde. Maar helaas vaak ook weer dwaasheid. Zeker als de mens gaat denken de echte wijsheid gevonden te hebben. Als hij met onvoorstelbaar arrogantie denkt het zelf allemaal te kunnen.

Het leidt ons terug naar het eerste begin. Was dat nu juist niet de allereerste fout? Als God te willen zijn? Niet genoeg te hebben aan menselijke wijsheid maar alles overtreffend zelf heerser te willen zijn? Zelf bepalen wat goed en kwaad is?

Door de geschiedenis heen keert het telkens terug. De wijsheid van de mens neemt toe, stijgt hem naar het hoofd. Tot hij onder gaat. Opgaan, blinken en verzinken. Hoe kan het anders dat elke keer weer die grote culturen hoogtepunten beleven, maar niet persisteren?

En wat zegt ons dat over de moderne torens van Babel? Wat te denken van de euro, met vreugde ingehaald als welvaart brengend instrument terwijl men had kunnen weten een onbeheersbaar bouwwerk te creëren? Overmoed, wijsheid van beneden.

Is het niet goed te investeren in kennis, vooruitgang, innovatie? Natuurlijk wel. De opdracht de aarde te bouwen en te bewaren geldt ook anno 2012. Maar de geschiedenis leert wel dat wie zich verheven begint te voelen, zich niet realiseert dat een Ander al boven hem verheven is. Wie denkt met wijsheid naar boven te kunnen, mist de wijsheid van boven. Dan blijft kale wetenschap over.

Het is ook geen wonder dat het zo loopt. Want de wijsheid kan alleen van boven komen. God is de bron van alle wijsheid. Hoe kunnen we dan wijs worden zonder Hem? Hoe kan er werkelijk zegen rusten op wat niet uit Hem voortkomt? De wijze mens van tegenwoordig denkt dan: Dat is onmogelijk. God kan niet bestaan. Wij zullen ons zelf moeten verheffen. Maar het mooie is toch dat Gods bestaan niet van ons denken afhankelijk is? Hij is en zal zijn. Van eeuwigheid tot eeuwigheid.

Iets anders is of wij God kunnen begrijpen. Zijn wijsheid is zo groot ten opzichte van onze dwaasheid. Mijn leraar wiskunde legde eens uit hoe iets van Gods almacht begrepen kon worden. Stel je eens voor, zo zei hij, dat er een dier is dat in de eendimensionale wereld leeft. Het kan alleen maar voor- en achteruit. Als het een soortgenoot tegenkomt, moeten beide achteruit. Maar op een dag komt het een diertje tegen uit de tweedimensionale wereld. Het deinst al achteruit. Maar plots is het dier verdwenen en duikt achter hem weer op. Het denkt: Verschrikkelijk, dit kan niet, dit is wetenschappelijk niet te verklaren. Maar feitelijk negeert het een natuurwet die het niet kent.

God beheerst alle dimensies. Van de vierde, de tijd, weten we dat voor God duizend jaren als één dag is en één dag als duizend jaren. Hij is inderdaad van eeuwigheid tot eeuwigheid. Onbegrijpelijk voor ons. Wetenschappelijk niet te verklaren. Maar wel waarheid, feit en werkelijkheid. En hoeveel andere dimensies zullen er zijn die wij nog helemaal niet kennen? Wij moeten het doen met de kennis van beneden. Laten we opzien naar de wijsheid van boven.

Wie de wijsheid van boven niet kent, zal hier onder veel fouten maken. Zichzelf en anderen overschatten. Torens van Babel bouwen. Denken het allemaal wel te kunnen beheersen. Het besef dat de wijsheid boven is en van boven komt, maakt afhankelijk, voorzichtig, nadenkend. Natuurlijk moeten er knopen worden doorgehakt en maatregelen genomen. Maar de arrogantie van de mens die denkt het allemaal naar zijn hand te kunnen zetten, mag geen leidraad zijn. Dan wordt het opgaan, blinken en verzinken.

Laten we vragen om wijsheid van boven. Dan gaan we verder in eigen dwaasheid. Maar niet als degenen die niet weten wat te doen. Want dan mogen we Hem volgen Die de almachtige en alwijze Koning der koningen is. Dan hebben we een boodschap voor een verloren wereld. Dan mogen we uitkomen voor de eer van Zijn naam en opkomen voor het heil van al onze naasten. Dan mogen we ieder erop wijzen dat de wijsheid van boven komt.

De auteur is fractievoorzitter van de SGP in de Tweede Kamer.